„Książę” napisany przez Niccolò Machiavellego około roku 1513 i wydany w 1532 jest jedną z najważniejszych pozycji w dziejach filozofii politycznej. Utwór ten jest źródłem doktryny politycznej zwanej makiawelizmem, którego głównym założeniem jest stosowanie wszelkich możliwych środków dla dobra państwa. W Polsce „Książę” został po raz pierwszy wydany w 1868 roku za sprawą Drukarni Uniwersytetu Jagiellońskiego.
O „Księciu” ciężko jest mówić w kontekście fabuły, ponieważ książka ta ma charakter poradnika sprawowania władzy. Machiavelli podejmuje w nim wiele tematów z zakresu rządzenia państwem. Obejmuje on zagadnienia takie, jak podział księstw w zależności od sposobu rządzenia, sprawne stosowanie okrucieństwa czy wybór między sympatią obywateli i ich obawą wobec władcy. Z dość ekstremalnymi poglądami autora można się zgadzać lub też nie, lecz nie można odmówić mu daru przekonywania. Każde zagadnienie jest starannie poparte logicznymi argumentami i przykładami z historii starożytnego Rzymu i współczesnej Machiavellemu Florencji. Podejmowanie przez Machiavellego takich tematów i jego pesymistyczne podejście
do natury człowieka sprawiły, że „Książę” został wpisany na Indeks Ksiąg Zakazanych. „Książę” szokował i wzbudzał liczne kontrowersje oraz krytykę ze strony stanowisk konserwatywnych, co po części wynikało z niezrozumienia intencji Machiavellego. Wynikało to z braku głębszego zrozumienia traktatu. Autor podkreśla w wielu miejscach, że stosowanie amoralnych sposobów rządzenia takich, jak terror i okrucieństwo jest potrzebne, ale tylko rozsądnie i w ramach potrzeby. Wynikało to ze słynnej tezy Machiavellego: „Racja nic nie znaczy, gdy nie jest poparta siłą”.
Według mnie „Książę” jest utworem ponadczasowym, ponieważ wartości w nim przekazywane są ponadczasowe i z łatwością można je po części stosować do współczesnych głów państw. Idee w nim zawarte nie zawsze są w pełni poprawne moralnie, a historyczne przykłady i argumenty potrafią zaintrygować. Szczerze polecam tą książkę wszystkim którzy interesują się polityką, historią jak i filozofią. Uważam, że każdy zainteresowany znajdzie w tym traktacie coś interesującego dla siebie.
Ocena: 9/10
Bartosz Samsel
„Idziesz przez świat i światu dajesz kształt przez Twoje czyny”
04-010 Warszawa
Międzyborska 64/70