„XX + XXI. Galeria Sztuki Polskiej” - wizyta w Muzeum Narodowym w Krakowie

Wystawa „XX + XXI. Galeria Sztuki Polskiej” jest przekrojem najważniejszych zjawisk w sztuce polskiej - to ekspedycja (zmieniająca zwiedzającego w podróżnika) ukazująca rozwój sztuki od XIX wieku aż do powstania sztuki abstrakcyjnej i konceptualnej wieku XX.

Pierwszym obrazem widocznym dla zwiedzającego jest „Dziewczynka z chryzantemami” Olgi Boznańskiej. Obok wizerunku tej jednej z największych celebrytek w polskiej sztuce nie da się przejść obojętnie. Wprowadza nas on w część wystawy poświęconej impresjonizmowi (a bezpieczniej mówiąc - w część poświęconą artystom odchodzącym w swoich dziełach od akademizmu). Ten kierunek artystyczny dał początek wielkim zmianom, poprzedzając ruchy awangardowe, których przykłady czekają na zwiedzającego w dalszej części wystawy.

Otoczeni dziełami Weissa, Wyczółkowskiego, Pankiewicza czy Boznańskiej, nie możemy pozostać obojętni na ich piękno. Bo nie da się ukryć, że artyści ci otwierają nam oczy na piękno, przedstawiane przez nich barwnymi plamami, które, myślę, przemawia do prawie każdego.

Kolejne etapy wystawy wprowadzają odbiorcę w wiek XX, który, brutalnie pozostawiając swoje piętno na naszej historii, okazał się być również najbardziej niekonwencjonalnym okresem w dziejach sztuki, nie tylko zresztą w Polsce.

W twórczości tego okresu widać wpływy nie tylko międzynarodowych tendencji artystycznych, ale również wpływy historii (tych prywatnych, jak i narodowych). Idealnym tego przykładem są dzieła Aliny Szapocznikow, będące wyrazem jej przeżyć związanych z wojną (pobyt w obozie koncentracyjnym), jak i odzwierciedleniem stopniowego pogarszania się jej stanu zdrowia wskutek nieuleczalnej choroby. W zbiorach muzeum można obejrzeć również inne przykłady sztuki konceptualnej, np. Marii Pinińskiej-Bereś, uważanej za prekursorkę sztuki feministycznej w Polsce.

Artyści prezentowani przez Muzeum Narodowe w Krakowie zachwycają swoim indywidualizmem, nawet jeżeli należeli do jakichś ugrupowań artystycznych (lub po prostu działali pod wpływem fascynacji ruchami awangardowymi). Na wystawie możemy ujrzeć dzieła ekscentrycznego, znanego chyba wszystkim, Witkacego, powracającej do sztuki ludowej Zofii Stryjeńskiej czy eksperymentujących z geometryzacją formy Sterna i Łempickiej. Kontemplacja tak różnorodnych obrazów, znajdujących się od siebie w odległości zaledwie paru metrów, jest doświadczeniem niepowtarzalnym. Każdy zwiedzający tę wystawę ma szansę zobaczyć sztukę we wszelkich jej przejawach i obserwować zmiany, które w niej zaszły. Zmiany, które są nierozerwalne z tym, jak rozwijała się sztuka współczesna. I być może ta wystawa ułatwia choć trochę jej zrozumienie, a przynajmniej - zrozumienie jej genezy.

Wizyta w Muzeum Narodowym w Krakowie wydaje się być koniecznością. Zwłaszcza dla miłośników sztuki, którzy znajdą się tu wśród dzieł najznamienitszych polskich artystów, dla ludzi pragnących otaczać się pięknem - bo to jego obecność, w prawie wszystkich możliwych odsłonach, jest czymś stałym w ekspozycji tego muzeum.

 Zwiedziła i opisała

DZ